BLOG

Onderzoek

Het Impostor Syndrome: een bekend verschijnsel onder programmeurs?

28 september 2018

We zijn benieuwd hoeveel van jullie hier wel eens mee hebben geworsteld. Wellicht zonder überhaupt de term Impostor Syndrome te kennen. Het past bij deze tijd: het gevoel krijgen dat je niet goed genoeg bent. Dat je incompetent bent zelfs. Het overkomt opvallend vaak hoogopgeleide mensen.

Hoe herken je het Impostor Syndrome?

Het gevoel dat je niet zult kunnen voldoen aan de verwachtingen. Dat je op een moment tijdens een presentatie wel door de mand zult vallen. Dat mensen je code zien en zullen zeggen: maar dit voldoet helemaal niet aan wat we van jou verwachten? Gek om dat te denken want vaak bewijzen je diploma’s en werkervaring het tegendeel. En rationeel ‘weet’ je wellicht ook wel dat je capabel bent. Maar als het van binnen niet zo voelt, helpt dat niet.

Het Impostor Syndrome, oftewel het Oplichterssyndroom, is geen officiële stoornis maar werd voor het eerst beschreven in 1978 door klinisch psychologen Pauline Clance en Suzanne Imes. Zij gaven toen aan dat vooral hoogopgeleide vrouwen hier last van hebben. Ze zijn geneigd te geloven dat ze niet intelligent genoeg zijn en zijn bang te hoog te worden ingeschat, wat druk op hun schouders legt. Dat maakt hen bang om iedereen op te lichten…

Hoogopgeleide vrouwen blijken hierin niet alleen: ook programmeurs lijken hier last van te hebben. Ondanks een gedegen opleiding zijn ze toch bang dat hun code wordt afgekeurd of dat ze een flater slaan in hun team. Of bij de klant. Het gaat niet per se om een gebrek aan zelfvertrouwen. Er zijn ook mensen die het Impostor Syndrome hebben maar wel weten wat ze in huis hebben en toch gek worden van zichzelf.

balans-hart-hoofd-impostor-syndrom

Hoe ga je om met het Impostor Syndrome?

“Je vecht of je vlucht.” Vreneli Stadelmaier schreef een boek over dit onderwerp (‘F*ck die onzekerheid’, leuke leestip als je hiermee worstelt) en deed onderzoek naar het onderwerp. Hoe succesvoller je bent, hoe meer last je hiervan hebt. Het Impostor Syndrome wordt daarom ook wel ‘de vloek van slimme mensen’ genoemd. Als je kiest te vluchten maak je jezelf onzichtbaar en ga je elke uitdagingen uit de weg en eventuele successen bagatelliseer je om hoge verwachtingen in de kiem te smoren. Tijdens het vechten ga je de lat heel hoog leggen, keihard werken en oneindig perfectionistisch zijn om fouten te voorkomen. Want als je een fout maakt word je bevestigt in het idee dat je inderdaad niet kunt voldoen aan de verwachtingen. Deze laatste manier werkt een burn-out snel in de hand. Een ander verschijnsel van deze tijd.

Hoe kan het beter?

De oplossing is eigenlijk simpeler en meer mindful dan je wellicht zou denken. Vechten en vluchten zijn beide niet ideaal op de lange termijn. Je moet ‘in gesprek gaan met je gevoel’. Met dat stemmetje in je hoofd, papegaai op je schouder of het monster in de kast. Probeer eerst eens observerend te luisteren naar de argumenten die je jezelf aanpraat waarom je niet zou kunnen voldoen aan de verwachtingen. Probeer ze daarna heel rationeel met bewijs te weerleggen, zoals: dat heb ik eerder gedaan in project X en ging goed. Of: daar heb ik een cursus in gevolgd en ben ik voor geslaagd dus capabel in die techniek. Door de tijd te nemen om te kijken naar wat er zich in je achterhoofd afspeelt, kun je tegenwicht geven. En als je met bewijzen komt voor het ongelijk, maak je het monster of de papegaai kleiner, tot hij verdwijnt.

Heb jij hier ook wel eens mee geworsteld? Wat doe jij om hiermee om te gaan? 

Neem contact op

Zie onze privacyverklaring.

Contact met Senet

Senet Eindhoven
Gestelsestraat 258
5654 AM Eindhoven
Bekijk op kaart

+31(0)40-2930395

KvK nummer: 17115078
Btw nummer: NL807989083B01