BLOG

Achtergronden

Data is de olie van deze tijd

27 maart 2018

Hoe machtig je kunt zijn als je in het bezit bent van data is de afgelopen tijd goed duidelijk geworden. Het is big business om (persoons)gegevens te bemachtigen, analyseren, verwerken en eventueel (door)verkopen. Veel praktijken zijn illegaal, maar dat nu even terzijde. De waarde van data wordt vaak door particulieren onderschat en bedrijven weten op slinkse wijze via social media, apps of op andere wijze (met een omweg) aan de persoonsgegevens te komen. Er komt ook niet voor niks een nieuwe strengere wet op de persoonsgegevens (AVG: Algemene Verordening Gegevensbescherming).

Alibaba

Alibaba is een perfect voorbeeld van hoe een op het oog, slechts goedkope webwinkel, eigenlijk een heel ander verdienmodel heeft. We zijn er gek op in Nederland: oneindig veel keus uit goedkope spulletjes die ook nog gratis bezorgd worden. Het Chinese Alibaba heeft flink voet aan wal gezet in onze maatschappij. Het is niet alleen een groot pakhuis: het is een internet grootmacht.

We worden door ons eigen koopgedrag geconfronteerd met de donkere kant hiervan. Veel fysieke winkels en/of kleine ondernemers gaan onderdoor aan de online grootmachten. Ze kunnen niet concurreren met de prijzen van de webshops en zijn voor de klant alleen nog goed genoeg om een product in het echt te zien of te passen, maar daarna wordt het online besteld. Dat is natuurlijk onhoudbaar. Maar tegelijkertijd betalen we nog een andere prijs voor die goedkope spulletjes uit China. En dan spreken we niet alleen over het milieu.

online-shopping-alibaba-aliexpress

Onze persoonsgegevens opgeslagen in China

Door het internet kan China meer dan alleen het produceren van spullen. China kan nu via het internet direct met de klanten communiceren en zelf hun spullen slijten aan de consumenten in het westen. Nederlandse bedrijven en gemeentes zijn ironisch genoeg enthousiast om in de gunst te komen bij de Chinese techbedrijven met het oog op onze werkgelegenheid en economie, terwijl diezelfde bedrijven onze winkelstraten steeds leger maken. (Indirect althans, want de consument kiest zelf waar hij/zij zijn/haar inkopen doet.) Maar andersom; als een westers bedrijf in China zaken wil doen, loopt dat al snel tegen een harde muur: de Chinese firewall. China is zich heel bewust van de data die het van de online shoppers verzamelt en wil dat niet in vreemde handen laten komen.

De Chinese standaarden voor privacy zijn heel anders dan hier in Nederland. Als de Chinese overheid onze data zou misbruiken zouden we dat niet accepteren. Maar aan bedrijven zoals het Chinese Alibaba, geven we zomaar onze persoonsgegevens, zonder daar over na te denken. Hebben we eigenlijk wel een idee hoe waardevol die persoonsgegevens, die data echt zijn?

Elk bedrijf in China moet verplicht zijn gegevens delen met de Chinese overheid. Dat geldt ook voor de gegevens van Europese consumenten. Als je zaken doet met een Chinees bedrijf zoals Alibaba of dochter AliExpress, ga je daarmee akkoord. Veel consumenten zijn zich daar niet van bewust. Het zou goed zijn als Alibaba gebruikers zou wijzen op de eventuele consequenties bij het invullen van persoonsgegevens. Maar er komt nieuwe Europese regelgeving aan (de AVG) die de Europese burger beter moet beschermen. Of die nieuwe datawetgeving streng genoeg is om de data af te schermen van de Chinese overheid, is de vraag.

avg-privacy-sociaal-krediet-systeem-china

Data voor het Chinese Sociale Krediet Systeem

Data is, vooral in grote getalen, zeer waardevol. De kopersprofielen van Alibaba zijn daar een voorbeeld van. De Chinese regering ziet de kans om hier wat mee te doen middels het sociale krediet systeem. Daarmee beoordeelt de overheid de burgers op betrouwbaarheid en goed gedrag. Chinezen die zich goed gedragen, krijgen extra punten. Chinezen die zich onwenselijk gedragen, krijgen minpunten. Met teveel minpunten, kom je op een zwarte lijst, die weer sancties tot gevolg kan hebben. Zoals niet meer (internationaal) mogen vliegen, bijvoorbeeld. De minpunten kan je op allerlei manieren krijgen. Door kritische websites te bezoeken, door proberen aan kritische literatuur te komen, etc.

Het is ook weer mogelijk om van de lijst af te komen, als je je weer beter gaat gedragen. Het sociale krediet systeem controleert burgers dus tot op een diep niveau. Hoe bang moeten we in Nederland zijn dat dit ook invloed op ons gaat krijgen? De directe invloed zoals Chinezen die ervaren, zal hier niet zomaar plaatsvinden. Maar stel je voor dat je over een tijdje eens naar China wilt/moet en je dan een visum moet regelen. Wat gebeurt er dan als jouw kopersprofiel al in hun bezit is? En wat als China meer voet aan wal zet in Nederland door bijvoorbeeld een grote Nederlandse webwinkel op te kopen? De Chinese regering heeft allerlei plannen voor de big data industrie, beginnend met het idee dat data de olie is van de 21ste eeuw. China is zich zeer bewust van de waarde van data en loopt met big data ideeën jaren voor op Europa en Amerika.

vpro-tegenlicht-shoppen-volgens-china

Er staat meer op het spel dan enkel economisch belang. Wat is de echte prijs van gratis thuisbezorgde Chinese spulletjes? Bekijk de documentaire van Tegenlicht die dieper ingaat op het succes van Alibaba en underdog China die veel verder is met de data-economie dan wij in het westen denken.

 

 

Contact met Senet

Senet Eindhoven
Gestelsestraat 258
5654 AM Eindhoven
Bekijk op kaart

+31(0)40-2930395

KvK nummer: 17115078
Btw nummer: NL807989083B01